فارسی زبان هیچ قومی نیست
نگارنده: عبید مهدی
سنگ قبر احمدشاه ابدالی( که آن‌را در اوج قدرت به درانی فارسی تبدیل کرد) هم به فارسی نوشته شده، آیا احمدشاه ابدالی هم ایرانی بود؟
کتاب تاریخ احمدشاهی، یگانه و نخستین کتابی است که وقایع دوران احمدشاه ابدالی، امپراتور بزرگ خراسان را به‌صورت رسمی در زمان ایشان نوشته است. این کتاب به قلم مهدی حسینی جامی (کاتب دربار) و به زبان فارسی نوشته شده است.
در هیچ‌جای این کتاب، نامی از افغانستان، به‌عنوان قلمرو احمدشاه ابدالی یاد نشده است. در هیچ‌جای این کتاب، از «دری» به‌عنوان یک زبان یاد نشده است. در هیچ‌جای این کتاب، «فارسی» به‌عنوان زبان ایران یاد نشده است. جالب است بدانید که نویسنده‌ی این کتاب، از مشهد بوده و احمد شاه ابدالی و درباریانش هیچ مشکلی در افهام و تفهیم با این نویسنده نداشته است، وگرنه چرا او را به‌عنوان نویسنده انتخاب می‌کرد؟
سنگ قبر احمدشاه ابدالی را هم که در قندهار ببینید، به زبان فارسی است. آیا می‌خواهند سنگ قبر تاریخی را هم بشکنند و آن‌را تغییر دهند؟
می‌خواهم از این مقدمه چند نتیجه بگیرم:
۱- زبان فارسی زبان هیچ قوم مشخصی نیست. بلکه زبان مشترک تمام ما، دومین زبان جهان اسلام (بعد از عربی) و زبان دربار شاهان پشتون‌تبار این سرزمین بوده است.
۲- تا زمان ظاهرشاه، هیچ سند رسمی دولتی به زبان دیگری غیر از زبان فارسی نوشته نشده است. حتی اعلامیه‌ی کشته‌شدن نادرشاه پدر ظاهرشاه نیز به زبان فارسی است. کتاب‌های مکتب که حالا به نام «دری» چاپ می‌شوند، در گذشته به نام «قرائت فارسی» بودند.
۳- پشتون‌های افغانستان، در بعضی موارد بیشتر از فارسی‌وان‌ها، به رشد و گسترش زبان فارسی تلاش کرده‌اند. شاهان پشتون افغانستان، عامل اصلی گسترش و رشد زبان فارسی به‌عنوان زبان رسمی کشورشان، در طی بیش از دو قرن بوده‌اند.
۴- اگر در یک اتاق، یک‌یک نفر از تمام ۲۷ قوم افغانستان نشسته باشند، برای این‌که گپ یکدیگر را بفهمند، به زبان فارسی صحبت خواهند کرد. بنابراین، زبان فارسی یکی از مهم‌ترین وسایل همدیگر‌فهمی در افغانستان است.
۵- زبان فارسی مربوط هیچ کشور مخصوصی نیست. بلکه کشورها و مردمان زیادی از هند تا ایران، افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان، پاکستان، ازبیکستان، عراق و ترکمنستان، شاعر و نویسنده به این زبان دارند و هر یک سهمی از این دریا می‌برند. تلاش برای خاص ایرانی نشان‌دادن این زبان و تکه‌کردنش به فارسی و دری و تاجیکی، یکی از افتخارات و میراث‌های مهم هویتی و تاریخی را از تمام این کشور می‌گیرد. شخصیت‌های بزرگی چون سنایی غزیوی، ابن‌سینای بلخی، مولانای بلخی، خواجه عبدالله انصاری و غیره را نیز به جهوری اسلامی ایران تحفه می‌دهد.
۶- چه بخواهید و چه نخواهید، فارسی‌زبان‌ها در سراسر جهان، شاهنامه و مثنوی و بوستان و گلستان را می‌خوانند و می‌فهمند. نیازی به مترجم هم نیست. شما هم سریال‌ها و فیلم‌های ایرانی را دیده‌اید و فهمیده‌اید.
۷- در این شکی نیست که لهجه‌ها متفاوت‌اند. در هیچ زبانی در هیچ‌جای دنیا، همه جغرافیای آن زبان به یک لهجه صحبت نمی‌کنند. آیا لهجه‌ی فارسی در بدخشان با کابل و هرات یکی است؟ آیا لهجه‌ی انگلیسی در انگلستان با اسکاتلند هیچ تفاوتی ندارد؟
۸- تلاش برای سرکوب و دشمنی با زبان فارسی، باعث رشد هیچ زبان دیگری نمی‌شود.
۹- احمدشاه ابدالی ۵ ساله بود که از هرات به ایران رفت و در ان‌جا به ۲۵ سالگی رسید. به نظر شما در این ۲۰ سال به کدام زبان با نادر افشار صحبت می‌کرد؟
۱۰- مینه بکتاش ادعا کرده است که تغییر صفحه‌ی «بی‌بی‌سی افغانستان» به «بی‌بی‌سی دری» به اساس قانون اساسی افغانستان صورت گرفته است. این ادعایش مانند خاک‌زدن به چشم مردم است. دو پارچه‌کردن رادیوی بی‌بی‌سی به فارسی و دری، در زمان ظاهر طنین و پیش از ایجاد قانون اساسی جدید افغانستان در سال ۲۰۰۳ انجام شده است. او دروغ می‌گوید! پرسش من از خانم مینه بکتاش این است که در زمان کار کردن در بی.بی‌سی به کدام زبان با کارمندان ایرانی و تاجیکستانی بی‌بی‌سی صبحت می.کند؟
۱۱- یک مثال ساده می‌دهم که برای همه واضح شود: استاد صادق فطرت ناشناس، یک آوازخوان مشهور و بزرگ زبان‌های فارسی و پشتو است. او آهنگ مشهوری دارد که می‌خواند: «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا/ بی‌وفا حالا که من افتاده‌ام از پا چرا؟/ شهریارا بی حبیب خود نمی‌کردی سفر/ این سفر راه قیامت می‌روی تنها چرا؟» این شعر از شاعر مشهور معاصر ایرانی، شهریار است. تقریباً چهل‌سال است که مردم افغانستان این آهنگ را می‌شنوند. آیا در این چهل‌سال، هیچ‌کس نفهمید که ناشناس چه می‌خواند؟
دیدگاه‌ها و نظرات ابرازشده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع گزاره را بازتاب نمی‌دهد.
